رضا شاه

نویسنده
گروه

$33.00

در ایران دو مکتب فکری عمده درباره رضا شاه وجود دارد. اولی مربوط به دوره قبل از انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ و دومی مربوط به بعد از انقلاب است. اولی که عمدتا توسط دولت تبلیغ می شد و در تمام کتاب ها و آثار ادبی که در دوران پهلوی منتشر می شد، رضا شاه را به عنوان یک سرباز وطن پرست و یک قهرمان ملی گرا به تصویر می کشید که ایران را از ویرانی و ویرانی که عمدتا توسط حاکمان نادان، خودخواه و فاسد قاجار به وجود آمده بود، نجات داد. رضا شاه به عنوان یک قهرمان ظهور کرد، ایران را از آستانه فروپاشی نجات داد و پایه های یک کشور مدرن را بنا نهاد. او به تنهایی ایران را از بی ثباتی و عقب ماندگی به سمت مدرنیته و پیشرفت هدایت کرد.

تفسیر دوم در تضاد شدید با تفسیر اول ظهور رضا شاه به قدرت را سناریوی استعماری بریتانیا می داند. از آنجا که در قرن بیستم مستعمرات دست نشانده غیرقابل اداره و منفور شده بودند، بریتانیا تصمیم گرفت به طور غیر مستقیم از طریق یک حاکم وابسته به نام رضا شاه بر ایران حکومت کند. انگلیسی ها به رضا خان کمک کردند تا یک افسر ارشد به قدرت برسد و پس از آن دودمان قاجار را سرنگون کرد و حکومت پهلوی را با رضا شاه کنونی به عنوان اولین پادشاه خود برقرار کرد. نشریات تاریخی پس از اسلام، سریال های تلویزیونی، فیلم ها، کنفرانس ها و کل نظام آموزشی از مدارس ابتدایی تا دانشگاه ها، صرفا شرحی از آثار و تصمیمات رضا شاه  است که در عین بهره گیری از قدرت های استعماری غرب به ویژه انگلیس، علیه منافع ملی ایران بود.

این کتاب در تضاد شدید با هر دو تفسیر، به ویژه ادبیات عظیم پس از انقلاب علیه رضا شاه، استدلال می کند که ظهور رضا شاه، به طور کلی، محصول شرایط اجتماعی، سیاسی و اقتصادی داخلی ایران از یک سو و اراده قوی و تلاش های عظیم رضا شاه برای رسیدن به قدرت بود. برنامه عظیم نوسازی او نیز خواسته بسیاری از ایرانیان تحصیل کرده بود و با آنچه انگلیسی ها می خواستند ارتباطی نداشت. در نهایت، این کتاب برخی از کاستی های او را نیز بررسی می کند.

Scroll to Top